Het gemiddelde verzuim in Nederland is de afgelopen jaren gestegen en de druk op de arbodienstverlening neemt hierdoor toe. Artificial Intelligence (AI) ontwikkelt zich ondertussen in een razend tempo en er zijn vele mogelijke toepassingen om de bedrijfsgezondheidszorg beter en efficiënter te maken. Dit leidt tegelijkertijd ook tot ethische, juridische en communicatieve vraagstukken voor het gebruik, waarop de technische ontwikkelingen geen antwoord geven. Daarom zijn HumanTotalCare en Amsterdam UMC samen een onderzoek gestart naar de randvoorwaarden voor verantwoorde inzet van AI in de bedrijfsgezondheidszorg. Dit gezamenlijke promotieonderzoek geeft antwoord op die vraagstukken met als doel richtlijnen te ontwikkelen voor het verantwoorde gebruik van AI in de bedrijfsgezondheidszorg.
Verzuim voorspellen met AI
HumanTotalCare, waar onder andere ArboNed, HumanCapitalCare en Mensely onderdeel van zijn, zet al op een aantal vlakken AI in in de arbodienstverlening. “Denk dan bijvoorbeeld aan slimme vragenlijsten, waarbij zieke medewerkers een aantal vragen invullen. Op basis van hun antwoorden wordt de verwachte duur, het soort verzuim en de noodzaak van interventie voorspeld”, vertelt Max Tijhuis, promovendus op dit project. “Maar de toepassing van AI moet zeer zorgvuldig worden aangepakt. Want hoe leg je een werknemer uit dat een algoritme over twee jaar een burn-out voorspelt? En willen werknemers eigenlijk wel weten dat ze een verhoogd risico lopen?”
Gezondheid is individuele aangelegenheid
Het gebruik van data voor voorspellingen roept niet alleen ethische en juridische vragen op, maar ook vragen over hoe je zo’n voorspelling in de persoonlijke context plaatst. Dat komt volgens Astrid de Wind, universitair docent Werk en Gezondheid bij Amsterdam UMC, met name omdat gezondheid een individuele aangelegenheid is: “Je doet voorspellingen op basis van hoe klachten, de behandeling en de begeleiding bij andere mensen zijn verlopen. Voorspellingen zijn gebaseerd op een grote groep mensen, maar je moet altijd oog houden voor de impact op het individu.”
Arboprofessional blijft onmisbaar
De inbreng van de arboprofessional, waaronder de bedrijfsarts, blijft ook bij AI-toepassingen belangrijk. “Voor ons vakgebied en onze branche is dit onderzoek ontzettend belangrijk“, zegt Jurriaan Penders, bedrijfsarts en directeur medische zaken bij HumanTotalCare. “Data kunnen helpen om snel inzicht te krijgen in een situatie, en mogelijke diagnoses en oplossingsrichtingen voor te stellen die succesvol zijn gebleken. Uiteraard met als doel om de juiste ondersteuning op het juiste moment te bieden. Zo kunnen we verzuim verkorten of zelfs voorkomen. De vakinhoudelijke bijdrage van arboprofessionals blijft daarin onmisbaar. Zij helpen de voorspellingen toe te passen binnen de individuele context van de medewerker. Met empathie en persoonlijke aandacht zorgen zij ervoor dat deze echt kunnen landen.”
Unieke samenwerking wetenschap en praktijk
Het onderzoek is een samenwerking tussen de afdelingen Public & Occupational Health (prof. Frederieke Schaafsma) en Ethiek, Recht en Humaniora (prof. Mariëtte van den Hoven) van het Amsterdam UMC en de afdeling Research & Development van HumanTotalCare. “Dit vooruitstrevende project is een mooi voorbeeld hoe diverse disciplines uit de wetenschap en praktijk elkaar versterken”, zegt Robin Kok, senior consultant R&D. “Het draagt bij aan de vraagstukken van vandaag, morgen en overmorgen die spelen in de praktijk en in de wetenschap.” Op dit moment bevindt het vierjarige onderzoek zich in de opstartfase.
Op de foto, bovenste rij v.l.n.r.: Heleen Paagman (manager R&D), Robin Kok, Max Tijhuis, Norbert Hoogers (directievoorzitter HumanTotalCare), Frederieke Schaafsma
Onderste rij v.l.n.r.: Mariëtte van den Hoven, Jurriaan Penders, Astrid de Wind