Prinsjesdag 2024: sociale veiligheid & meer
Grensoverschrijdend gedrag
Eén van de speerpunten is het aanpakken van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Volgend jaar wordt er een actieprogramma gelanceerd tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dit programma omvat wet- en regelgeving, publiekscampagnes en het creëren van een veilige werkomgeving.
De rol van omstanders wordt tijdens dit programma benadrukt en ook wordt er gezorgd voor goede hulpverlening. Nog dit jaar werkt het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) aan wetgeving die werkgevers verplicht een klachtenprocedure en gedragscode in te voeren.
Vertrouwenspersoon
Ruim een miljoen mensen krijgen op hun werk te maken met pesten, (seksuele) intimidatie, discriminatie en agressie. Om voor meer sociale veiligheid op de werkvloer te zorgen, ligt er een wetsvoorstel om een vertrouwenspersoon verplicht te stellen voor organisaties met tien of meer medewerkers. Dit kan een interne medewerker zijn, iemand via een branchevereniging of via een arbodienst. Het initiatiefvoorstel van de Tweede Kamer moet nog worden goedgekeurd door de Eerste Kamer.
Overige plannen
Naast het thema ‘sociale veiligheid’, heeft het kabinet nog meer plannen bekend gemaakt als het om gezond en veilig werken gaat:
- Duurzame inzetbaarheid
Voor het komende jaar wil het kabinet extra budget vrijmaken voor programma’s gericht op het duurzaam inzetbaar krijgen/houden van medewerkers. Het gaat om initiatieven voor gezondheid, welzijn en loopbaanontwikkeling. Een onderdeel ervan is het Individueel Duurzaam Inzetbaarheidsbudget, dat medewerkers in staat stelt om te investeren in hun eigen duurzame inzetbaarheid.
- Nieuwe regelgeving asbest en gevaarlijke stoffen
In 2024 wordt de Regeling Tegemoetkoming Stoffengerelateerde Beroepsziekten (TBS) uitgebreid met nieuwe beroepsziekten. Deze regeling is begin vorig jaar ingevoerd voor medewerkers die tijdens hun werk worden blootgesteld aan gevaarlijke stoffen. Daarnaast werkt het kabinet-Schoof aan het aanpassen van de regelgeving rond asbest en andere gevaarlijke stoffen.
- Opleidingseisen voor de preventiemedewerker
In de Rijksbegroting van 2025 worden strategische evaluaties voor de periode 2024-2031 aangekondigd. Eén van deze evaluaties richt zich op de opleidingseisen voor de preventiemedewerker. Waar veel EU-lidstaten specifieke eisen hebben voor deze opleiding, is dat in Nederland niet het geval. Verschillende instanties gaan in 2024 nog evalueren of het ook in ons land wenselijk is dergelijke eisen uit te voeren.
- Re-integratie tweede spoor
Langdurig ziek zijn of arbeidsongeschikt raken, heeft een grote impact op mensen. Maar ook werkgevers komen voor problemen te staan als een medewerker langere tijd uit de running is.
Om medewerkers meer zekerheid te geven en werkgevers wendbaarder te maken en eerder duidelijkheid te geven over de eventuele terugkeer van een zieke medewerker, heeft het kabinet eerder dit jaar een wetvoorstel gedaan om een wijziging door te voeren in de re-integratieverplichtingen in het tweede ziektejaar bij werknemers van kleine en middelgrote werkgevers. Het voornemen is dat kleine en middelgrote ondernemingen de mogelijkheid krijgen om zich vanaf de start van het tweede ziektejaar alleen te richten op re-integratie tweede spoor, wat betekent dat een medewerker aan het werk gaat bij een andere werkgever. Voorwaarde is dat de medewerker hiermee instemt of dat er vanuit het UWV toestemming is om het spoor één traject af te sluiten.
- Arbovisie 2040
Arbovisie 2040 bevat de missie, ambitie en doelstellingen op het gebied van arbeidsomstandigheden richting 2040. Volgens het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) zijn gezonde en veilige arbeidsomstandigheden een belangrijk onderdeel van werkzekerheid. Het verlagen van arbeidsongevallen, zieken en doden door werk zijn hierin belangrijke doelstellingen. Nieuwe initiatieven die bijdragen aan gezonde en veilige arbeidsomstandigheden worden gestimuleerd.
- Meerjarenprogramma RI&E
Tussen 2019 en 2023 is het meerjarenprogramma Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) uitgevoerd. Het programma had als doelstelling om de naleving én de kwaliteit van de RI&E bij kleinere bedrijven te verbeteren. Dit is gedaan door onder andere de bekendheid van de RI&E-plicht te vergroten. De eindevaluatie van het meerjarenprogramma wordt nog in 2024 verwacht.